Abundantia. 'Overvloed'. Ze is een godin van vruchtbaarheid, of van de vruchten die Moeder Aarde schenkt. Abundantia is een naam voor de Romeinse Vrouwe Fortuna. Zij wordt afgebeeld met de cornucopia (hoorn des overvloeds). Deze hoorn is altijd gevuld met het voedsel en de drank die de bezitter wenst.

Acatl.

Aditi. India: Vedische moeder- en aardgodin, die betekenis had als verwekkende, vrouwelijke kracht. Ze was ook een hemelgodin. Ze was de baarmoeder die de kosmos in zich had opgenomen. In de Rig Veda wordt ze de stammoeder van de kosmische schepping genoemd. De vuurgod Agni woonde in haar schoot.
Aditi werd voorgesteld als een goede, vriendelijke godin. Ze is beschermster van de mensen, en vervult hun wensen. Ze schenkt kinderen geluk.
Aditi was de handhaafster van de wet en de kosmische orde. Ze werd wel voorgesteld als de kosmische koe, wier melk neerstroomt als het dagelijks voedsel van de mens. Ze was ook verbonden met het licht. Ze was de moeder van de goden en de moeder van alle lichten van de hemel. Ook baarde ze de twaalf geesten van de dierenriem, de Addityas ('Kinderen van Aditi'). Een van hen was Aryaman, de vooroudergod van de Ariërs. Aditi was gekleed met de zon of het zonlicht.
In de Vedische hymnen komt de godin Aarde voor als Aditi; ze is de draagster van alle planten en dieren, en de moeder van alle leven. In de Sanskriet Ramayana verzwelgt ze Sita, die wordt opgenomen in haar diepten. Sita's echtgenoot Rama rijst op naar de hemel.
Aditi wordt soms gezien als voorloper van godinnen als Kali en Durga.

Adrastea. Ook Adrasteia. Haar naam betekent 'De onontkoombare. In de Griekse mythologie is zij een der Meliën, de nimfen van de esseboom, dochters van Moeder Aarde en Uranos; zij werden geboren toen het bloed van de gecastreerde Uranos op de aarde viel.
Adrastea was een van de voedsters van Zeus, Rhea's jongste kind, op Kreta, samen met haar zus Io of Ida en met Amaltheia ('teder'), de voedstergeit die de cornucopia droeg, de hoorn des overvloeds. Zeus werd door het drietal verpleegd in de grot van Dykte, op de Egeïsche heuvel op Kreta. Adrastea is ook een titel van Rhea (of Cybele); zij werd wel met haar vereenzelvigd. Ook Ida is een naam voor Rhea. Zeus plaatste Amaltheia als het sterrenbeeld steenbok aan de hemel en schonk de hoorn aan de twee zusters.
Volgens Graves vormen Amaltheia, Io en Adrastea een drievoudige maangodin.
De nimf van de es Adrasteia werd door latere Grieken geïdentificeerd met Nemesis. De essennimfen waren zusters van de Erinyen; zij werden tegelijk geboren uit het bloed van Uranos dat op de aarde viel. Hieruit valt waarschijnlijk deze gelijkstelling te verklaren.

Agape. 'Liefdesfeest' of 'Spiritueel huwelijk'. De christelijke martelares Ste. Agape was oorspronkelijk een der horen, de nimfen of priesteressen in dienst van Aphrodite. De andere horen die tot het pantheon der christelijke heiligen werden opgenomen heetten hier Chione ('Sneeuwkoningin', een titel van een der horen) en Irene.
Agape had betekenis in het ritueel van een seksuele communie. Deze rituelen werden nog beoefend door vroege Christelijke gemeenschappen zoals de Ophieten, als voortzetting van de dienst voor Aphrodite. Sinds de zevende eeuw werden deze praktijken officieel tot ketterij verklaard, maar in het geheim werden ze gedurende de hele Middeleeuwen voortgezet.
Epiphanius gaf een beschrijving van deze agape, waarin naar voren komt dat bij de Ophieten mannelijke zaadlozingen en vrouwelijk menstruatiebloed als 'lichaam van Christus' werden vereerd, en in een heilige communie werden genuttigd. Walker maakt een vergelijking met deze praktijk en de Tantrische leer uit het oude India en van het boeddhisme.

Agave. Haar naam betekent 'hooggeboren'. Graves noemt haar een maangodin: zij leidde bierfeesten. In onder andere de Metamorfosen van Ovidius valt te lezen hoe Agaves zoon Pentheus zich verzette tegen de orgiastische riten van Dionysos' cultus. Hij probeerde Dionysos samen met de Mainaden aan te houden, maar hij hij werd krankzinnig en rekende een stier in. De Mainaden trokken, razend geworden door de wijn, over de berg, waar ze kalveren verscheurden. Zij werden aangevoerd door Agave, die ten slotte Pentheus, die hen trachtte te stoppen, het hoofd afrukte.
De mythologe Jane Harrison betoogde dat Dionysos aanvankelijk een biergod was, die thuishoorde in een paardencultus. Op oudere afbeeldingen wordt hij begeleid door paardmannen en draagt hij een wan in plaats van een mand met druiven. Dionysos werd verscheurd door wilde paarden; dit waren priesteressen van de godin met het hoofd van een merrie.

Ahurani. Perzische of Iraanse watergodin en vruchtbaarheidsgodin. Ze zorgde voor een goede oogst en veel nakomelingen.

Aja. Babylonische zonnegodin, of de godin van de dageraad. Ook Aya. Haar echtgenoot was de zon Sjamasj.

Al Oeza. Arabisch: Mekka. Al Oezza, Al- 'Uzza. Haar naam betekent 'Machtige'. Zij was de stammoeder van de Koresjieten (Quraysh), de stam waaruit de profeet Mohammed afkomstig was. Ze vormde in Mekka een drie-eenheid met Alilat en Manaat.

Ala. Afrikaanse aardgodin en moedergodin, vereerd in Zuidoost-Nigeria door de Ibo. Ze heeft betekenis voor zowel vruchbaarheid als de dood van mensen en dieren. Ze was heerseres van de onderwereld. Ze wordt afgebeeld met een kind.

Alcyone. Betekent ijsvogel, maar wordt ook wel vertaald als 'koningin die het kwaad afweert'. Alcyone staat aan de hemel als een der Pleiaden, in het sterrenbeeld stier. Alcyone was een dochter van Aeolus. Haar geliefde was Ceix, de zoon van de morgenster. Ze stortte zich in zee toen Ceix bij een zeereis omkwam. Ze werden door de goden in een ijsvogel veranderd om zich weer te kunnen verenigen. IJsvogels blijven volgens het volksgeloof het hele leven bij elkaar. Met de Alcyonii dies worden 7 dagen in december bedoeld, tijdens welke de stormen rusten; in deze periode zou de ijsvogel haar eieren leggen. Plinius zegt dat de halcyon uitsluitend wordt waargenomen tijdens de solstitia en het ondergaan van de Pleiaden. Volgens Graves is dit een bewijs dat ze oorspronkelijk de maangodin vertegenwoordigde. Tijdens de soltitia vertegenwoordigde zij leven of dood; in november, als de Pleiaden van de hemel verdwenen, werd [elk groot jaar] het lot van de heilige koning bezegeld.

Alfrodul. Betekenis: elfenstraal. Deze Germaanse godin was de dochter van de zon; zij bracht na de 'schemering de goden' alles weer tot leven.

Alilat. Arabische hemelgodin, onder deze naam vereerd in Mekka. Ze vertegenwoordigt de aarde en het fruit. Haar naam wordt ook gespeld als Al-laat, Allat, Al-Ilat of Al-Ilahat (Ar. De godin). Bij de Babyloniërs heette ze Allatu. Haar Assyrische naam was Mylitta. De Carthagers noemden een provincie naar Mylitta, Magasmelita. Hemellichamen waarmee zij verbonden was zijn Venus (de ochtendster) en de zon. Herodotus noemt haar als de hemelgodin van de Arabieren, gelijk te stellen aan Afrodite; in Perzië werd ze gelijkgesteld aan Mitras. Misschien is ze ook te vergelijken met Asjera. Latere Arabieren identificeerden haar met Athene.
Ze maakte in Mekka met Al-Oezza en Manaat deel uit van een triade. Manaat had ook een heiligdom in Medina. Voor de Arabische Manaat en Allat bestond ook een cultus in het Syrische Palmyra, bij de Eufraat.
Volgens sommige onderzoekers vertegenwoordigden de drie godinnen de zon, volgens anderen de maan. Ze waren de hoogste goden van de ka'aba, het kubusvormige heiligdom in Mekka, dat beelden van 360 goden bevatte, waaronder dat van Allah. Hierin is een zwarte steen, een meteoriet, ingemetseld in de oosthoek, de kant van de opkomende zon. Volgens een bepaalde interpretatie was de zon gehuwd met de maangod Allah. In de islam worden de godinnen van de zonnetriade 'dochters van Allah' genoemd.
De maansikkel die op islamitische vlaggen te zien is, was oorspronkelijk een symbool van Al-laat. Dat wordt door sommigen wel als bewijs aangevoerd dat Allah is voortgekomen uit de oude Arabische godin.

Alma Mater. Priesteres bij de Romeinen, die een rol speelde in de inwijding in het seksuele mysterie. Haar naam is afgeleid van een naam voor de maangodin in het Midden-Oosten, Al-Mah. De vrouwen die in haar tempel dienden, werden almah genoemd. Met deze term wordt ook naar de maagd Maria verwezen.

Alpan. 'Geschenk', 'gegeven', 'offer', 'vreugde'. Etruskische of oud-Italische godin. Ook Alpanu of Alpnu. Ze heeft betekenis voor de liefde en seksualiteit, maar staat ook in verband met de onderwereld. Misschien is ze te vergelijken met de Griekse Harmonia of de Romeinse Concordia.

Amaoenet. Een Egyptische oergodin. Zij vormt een eenheid met Amon ('verborgene'). Ze is een verpersoonlijking van de Noordenwind, die het leven verwekt. Ze wordt afgebeeld als een slang of als slangehoofd met de kroon van Beneden-Egypte.

Amalthea. Ook gespeld Amaltheia. Griekse voedstergeit. Haar naam betekent 'teder'. Samen met de zusters Io en Adrasteia ('onontkoombare') vormde ze de drievoudige maangodin. Amalthea was een geit op Kreta, die in de Griekse mythologie de voeding van Zeus op zich nam, toen Rhea hem hier voor Kronos verborg in de grot van Dikte (netgrot). Zij vervulde deze taak met Adraste en Io. Zeus werd hier gevoed met honing en Amalthea's melk; uit dankbaarheid plaatste hij haar later aan de hemel als het sterrenbeeld steenbok. Haar hoorn werd de cornucopia, de hoorn des overvloeds. Deze was altijd gevuld met de rijkdommen die Moeder Aarde schonk, voedsel en drank. Zeus schonk de hoorn aan Adraste en Io.

Ama-no-uzume. Ook Ama-no-uzume-no-mikito of Uzume. 'Uzume' is ter vertalen als 'wervelend'. Ze is de Japanse godin van de vreugde en de dans. Ze is ook de godin van de gezondheid. Het gezegende water uit haar stroom is geneeskrachtig.
Zij is vooral bekend vanwege haar rol in een mythe over de zonnegodin Amaterasu. Deze verborg zich ooit uit boosheid op haar broer, de windgod Susanoo, in een grot. De aarde was in duisternis gehuld, maar niemand kon haar overhalen terug te komen. Uiteindelijk lukte het Ama-no-Uzume de zonnegodin uit haar spelonk te lokken door haar schunnige dansen en grappen, waarmee ze de hele godenwereld aan het lachen maakte. Ze maakte een gezicht van de voorkant van haar naakte lichaam, waardoor Amaterasu zich uiteindelijk liet verleiden.
Haar dansen stonden model voor de dans waarmee tegenwoordig de tempelmeisjes de goden vermaken. Zij voeren ondermeer een dans op die de doden uit hun slaap wekt. Tijdens de jaarlijkse kagura wordt met een soort pantomime dit ritueel herdacht. Met een andere dans wordt het planten van de zaden uitgebeeld.
Ama-no-Uzumes karakter en mythologie komt overeen met de Griekse Baubo, die op identieke wijze de boosheid van Demeter weet te sussen. Baubo werd afgebeeld met haar hoofd direct op haar benen geplaatst, wat doet denken aan Ama-no-uzumes grapje. Ook in de cultus voor de Egyptische Bast in de stad Boebastis werden soortgelijke rituelen uitgevoerd.

Amaterasu. Zonnegodin van Japan, heerseres van het land. Haar belangrijkste tempel bevindt zich in Ise. Een attribuut waarmee zij vaak wordt afgebeeld is de spiegel.
Amaterasu was de zonnegodin uit het Japanse Shintoïsme. Ze maakt deel uit van de ontstaansmythen van Japan. Ze wordt beschouwd als een der voorouders van de keizerlijke clan, die werd geacht van goddelijke afkomst te zijn, tot de keizer zich hier in 1945, na de verliezen tijdens de tweede wereldoorlog, officieel van distantieerde. Ze werd geboren na de rituele zuivering van Izanagi.
Haar traditie werd voor het eerst beschreven in de heilige tekst Kojiko, in het jaar 712, en in het jaar 720 in de Japanse kroniek Nihongi. Ze is de dochter van de oergoden Izanami en Izanagi. Haar broer is Susanoo, de god van de wind: hij kan rampen veroorzaken maar ook ertegen beschermen. Susanoo beledigde Amaterasu omdat zij het land kreeg toegewezen als domein waarover haar gezag zich uitstrekte. Hierop trok Amaterasu zich pruilend terug in een grot.
De andere goden smeken Amaterasu terug te komen om de wereld weer licht te geven en van de duisternis te verlossen. Ze versierden een boom met juwelen en spiegels om haar over te halen, en plaatsten deze voor de ingang van de grot, samen met een grote, koperen spiegel die was vervaardigd door de godin van de smeedkunst. Ze wordt uiteindelijk naar buiten gelokt door de ophitsende dansen van een vrouwelijke godheid, de sjamaan Ama-no-Uzume, de godin van het plezier. Haar dans leidde tot luid gelach en plezier onder de goden. Amaterasu keek wat er gaande was, en bij het zien van haar beeltenis in de spiegel kwam ze naar buiten. De dans was onderdeel van een ritueel om de energie van de aarde opnieuw op te wekken. Het vermaken van de goden door dansende tempelmeisjes, de miko, is nu een hoofdkenmerk van de Shinto-rituelen. Amaterasu's kleinzoon Ninigi regeert de aarde. Aan hem worden heilige voorwerpen toevertrouwd; spiegel, zwaard en juwelen, die worden doorgegeven aan zijn nakomelingen: dit zijn de regalia van de Japanse keizer.

Amazones. Volk van krijgshaftige vrouwen. Volgens een verhaal waren zij de eersten die het paard inzetten voor de strijd. Beschrijvingen van Amazones zijn te vinden van Noord-Afrika tot aan Anatolië en het gebied rond de Zwarte Zee. De Zwarte Zee werd nog in de vijfde eeuw 'Zee van de Amazones' genoemd. Herodotus identificeert hen met de Lybiërs, die vroeger bijna geheel Noord-Afrika bewoonden, met uitzondering van Egypte. In de beroemde grottekeningen die in de Sahara zijn gevonden, komen ook tekeningen voor van vrouwelijke strijders, die in het getekende perspectief soms maar één borst lijken te hebben, overeenkomstig de folklore. De naam amazones is wel geïnterpreteerd al het Griekse amazos, wat 'zonder borst' betekent. In de Griekse iconografie komen ze echter niet op deze manier voor. Graves vertaalt de naam als 'maanvrouwen', naar een Armeense naam voor de maangodin.
Het is niet onwaarschijnlijk dat de naam gerelateerd is aan de naam Amazigh, waar de Noord-Afrikaanse Berbers zichzelf mee aanduiden. Het leggen van dit verband is op dit moment een punt van onderzoek. Diverse overeenkomsten tussen hun leefstijl en geschiedenis met Griekse mythologische verhalen, historische geschriften en klassieke iconografie maken deze gedachte aannemelijk. Zo werden de Amazigh aangevoerd door legendarische vrouwelijke strijdsters. De beroemdste aanvoerster van de Amazigh was Dihya of Damia, die zich in de zevende eeuw verzette tegen de aanvallen van de binnenvallende islamieten. Door de Arabieren werd zij Kahina ('priesteres') genoemd.

De Grieken noemden de Amazones kinderen van Harmonia en Ares, dochter en zoon van Aphrodite, of van Otrere, dochter van Ares.
Lysippe: Lysippes zoon Tanaïs verdronk in de rivier Amazone, die vanaf toen Tanaïs heette. Lysippe trok vervolgens met haar dochter naar de Zwarte Zee langs de rivier de Thermodon, bij het Amazonegebergte. Hier stichtten zij drie steden. Lysippe bouwde Themiskyra en richtte overal tempels op voor Ares en Artemis Tauropolos. In Themiskyra vereerden zij de godin Themis of Artemis in de vorm van een zwarte steen. Deze godinnen waren de oprichters van het orakel van Delphi. Hun gebied strekte zich uit van Tanaïs tot Trakië, de Thermodon en Phrygië, het land van Cybele. Kolchis aan de Zwarte Zee was een van de bekendste gebieden waar Amazones leefden. Andere groepen Amazones verbleven in Noord-Afrika; zij zijn te vereenzelvigen met de Lybiërs en de huidige Amazigh (Berbers).
Drie beroemde koninginnen waren Marpesia, Lampado en Hippo. Zij stichtten de steden Ephesos, Smyrna, Kyrene en Myrine. In Ephesos bouwden ze de beroemde tempel van Artemis. Artemis was de grote godin van de Amazones. Artemis is de naam voor Cybele die de Grieken aan de godin in Ephese hebben gegeven; Cybele werd ook wel geïdentificeerd met Rhea. Er werd een beeld van Artemis onder een heilige beuk geplaatst, volgens Graves een dadelpalm, waar men tijdens de verering omheen danste met 'rammelende pijlenkokers' en schalmeien. De tempel zou tussen twee rivieren zijn gebouwd, beide Silenos geheten. Artemis werd in deze tempel uitgebeeld behangen met stierentestikels of vele borsten; volgens Graves zou het dadels betreffen, een herinnering aan de Lybische oorsprong van de Amazones. De oorsprong van de tempel te Ephese en de Cybele-cultus is ook terug te voeren op de Hettieten.
Koninginnen die Themiskyra en de andere steden bestuurden in de mythologie over Heracles waren Hippolyte, Antiope en Melanippe ('zwarte merrie'). Melanippe was een naam voor Demeter in haar functie als paardengodin met het hoofd van een merrie. Een andere naam voor Demeter of Melanippe was Erinys. In Themiskyra vereerden de Amazones een zwarte steen, opdezelfde manier zoals Cybele in Anatolië werd vereerd.
De Amazone Atalanta was een beroemde sportster en jageres.
Volgens de verhalen zouden de Amazones leven zonder mannen. Ze leefden tijdelijk met een man om zwanger te worden en verlieten hem dan weer. In Azië woonden de Amazones twee maanden per jaar samen met de Gagarensiërs. Hun vrouwelijke nakomelingen werden door hen opgevoed, de jongens werden teruggestuurd naar hun vaders, waar ze door de gemeenschap werden opgevoed, omdat niemand wist wie hun vader precies was. Volgens een ander verhaal verrichtten de mannen bij de Amazones de huishoudelijke taken.

In de Griekse mythologie komen vele verhalen voor waarin de Amazones fungeren als strijdsters, die meestal worden verslagen door Griekse helden. Zo streden Lybische Amazone-koninginnen met de god Dionysos tegen de Titanen; later keerde hij zich tegen hen. Ook streden ze tegen Theseus.
De Amazone-koningin Hippolyte ('Bevrijdster van paarden') werd geconfronteerd met de Griekse held Heracles, wiens negende werk bestond uit het veroveren van haar gordel. Hippolyte had haar gordel gekregen van Ares, de zoon van Aphrodite, die zelf ook een beroemde gordel bezat. Admete ('ontembare') uit het Griekse Mykene had belangstelling voor de gordel, en Heracles bezocht de Amazones in Pontos aan de zuidkust van de Zwarte Zee. Er zijn diverse varianten over hoe Heracles uiteindelijk in het bezit kwam van de gordel. Soms wordt gezegd dat ze de gordel uit haar eigen wil aan Heracles schonk, maar ook wordt wel gezegd dat er een strijd aan te pas kwam. Een andere variant zegt dat Melanippe werd ontvoerd, en de losprijs was de gordel.

Heracles kwam ook in het bezit van de bijl van Hippolyte, die in Karië aan het beeld van Zeus zou worden gegeven. Dit was de beroemde dubbelbladige bijl, de labrys, de ceremoniële scepter die in Kreta de naam had gegeven aan het labyrint ('Huis van de dubbele bijl'). Hippolyte werd ook genoemd als de Amazone waarmee Theseus huwde; haar zoon was Hippolytos. Maar ook Antiope wordt wel als moeder van Hippolytos genoemd. Ook wordt Hippolyte wel Glauke (uil) of Melanippe genoemd. Zij werd per ongeluk doodgeschoten door haar zus Penthesileia, tijdens de jacht of tijdens het gevecht voor het huwelijk van Theseus met Phaidra. Penthesileia werd van de schuld gereinigd door Priamos.
Penthesileia komt voor in Homerus' Ilias, omdat ze meevocht met koning Priamos, tijdens de belegering van Troje. Zij werd gedood door Achilles. Volgens diverse mythen doodde zij eerst Achilles, maar deze werd door Zeus, op verzoek van Themis, weer tot leven gebracht. Na de dood van Penthesileia verrichtte hij necrofilie en doorboorde haar lichaam. Vervolgens doodde hij Thersites, die deze daad bekritiseerde. Penthesileia werd begraven aan de rivier de Skamander.
Penthesileia's voedster was Klete, de stichtster van de stad Klete in Italië.
Volgens Graves is de zgn. Phrygische zegen, die wordt gegeven door Rooms-Katholieke priesters in naam van de christelijke drie-eenheid, oorspronkelijk afkomstig van de koningin Myrine. De zegen wordt gevormd met de ringvinger, middelvinger en duim.

Amentet. Egyptische godin. Haar hiëroglyf is een uitbeelding van het westen. Ze is het westen (amenti), of het gebied waar de zon ondergaat. Hier bevindt zich de toegang naar de onderwereld, waar zij de doden verwelkomt.

Amphitrite. Griekse zeegodin. Haar naam betekent 'De allesomcirkelende derde'. Dit is een verwijzing naar het derde element, het water, dat de aarde omvat. Amphitrite is de oceaan die zich uitstrekt over de wereld, of het oerwater waaruit de wereld ontstaat.
Amphitrite was in de Griekse mythologie een zeegodin; ze werd genoemd als de echtgenote van Poseidon. Ze werd de dochter van de zeenimf Doris en de zeegod Nereus genoemd, en is dus een van de vijftig nereïden (zeenimf, of zeemeermin).
Homerus spreekt in de Ilias over Amphitrite alsof zij de zee zelf is. Zo noemt hij 'alle zeemonsters en grote zeedieren, die worden gevoed door Amphitrite'. Ze is dus het zeewater zelf, een soort elementaire oerkracht. Dit komt overeen met de betekenis van haar naam. Amphi is 'rondom', of 'alom aanwezig'. Trite komt van drie, wat te vertalen is als 'derde'. Graves geeft aan dat hiermee wordt verwezen naar het derde element waaruit het universum is opgebouwd. Men geloofde dat alles was gemaakt van vier elementen, aarde, lucht, water en vuur. Water was het derde element. Amphitrite was dus het 'Alom aanwezige' of 'omcirkelende' water, dus de zee die de aarde omvat.
Trite wordt ook wel in verband gebracht met een triade, ofwel drievoudige godin. Dit wordt gereflecteerd in de naam Triton. Dit was volgens sommige bronnen van oorsprong een vrouwelijke naam, en er wordt mee verwezen naar de nieuwe maan. De maan heeft altijd een relatie met de waterstanden, dus veel maangodinnen heersen over het water. Bij volle maan is het vloed, bij nieuwe maan is het eb. Amphitrite vormde misschien een drie-eenheid met Nereis ('natte') en Thetis ('beschikster'), net als 'Amphitrite' titels voor de Griekse zeegodin.
Bij de Grieken is de zeegod Triton haar zoon. Volgens Graves was hij van oorsprong haar dochter, of een aspect van haar zelf. Haar andere dochters heetten Rhode ('roosachtig': naar haar is het eiland Rhodos genoemd) en Benthesikyme ('golf uit de diepte'). Zij zijn misschien op te vatten als aspecten van Amphitrite als drievoudige maangodin.
Aphrodite heeft een zoon Rhodos, met Poseidon als vader. Dit verwijst naar de identificatie van deze godin met Amphitrite. Amphitrite kreeg van Aphrodite, de uit zeeschuim geboren godin, een rozenkrans als huwelijksgeschenk. Deze krans schonk Amphitrite later aan Theseus, voor zijn huwelijk met Ariadne.
De nereïden werden vaak afgebeeld als zeemeerminnen (vrouwen met een vissenstaart); tritons waren 'zeemeermannen', echtgenoten van de nereïden. Zeegodinnen, en ook Amphitrite, werden vaak afgebeeld met tritons. Er komen ook vrouwelijke tritons voor; de Romeinse Venus, die door de Romeinen werd gelijkgesteld aan Aphrodite, werd afgebeeld terwijl ze werd begeleid door vrouwelijke tritons. Amphitrite werd ook begeleid door dolfijnen.
De dolfijn speelde ook een rol in de Griekse mythe: Poseidon wilde trouwen met Amphitrite, maar zij verborg zich voor hem in het Atlasgebergte, volgens sommigen om haar maagdelijkheid te bewaren. Poseidon stuurde een dolfijn (ook wel Delphinus genaamd) naar haar toe, die een goed woordje voor hem deed. De dolfijn leidde vervolgens het huwelijksceremonieel, en werd als beloning als sterrenbeeld aan de hemel gezet. Het woord 'dolfijn' komt van het Grieks voor baarmoeder (delphinos). De dolfijn werd beschouwd als de baarmoeder die het leven voortbracht. Een dolfijn of grote vis (de dolfijn beschouwde men als een vis) was een heilig dier dat met verschillende godinnen in verband stond, zoals Demeter in Phigalia, Aphrodite, Thanit, of de Syrische Derceto ('Walvis van Der'), de moeder van Semiramis. Volgens de Arabische traditie was ook de walvis die de bijbelse Jonas opslokte en drie dagen in haar buik hield voor hij er weer uit kon een vrouwelijke vis. Delphyne was ook een titel van Moeder Aarde, die met de slang Python de wereld creëerde. Nereïden werden wel afgebeeld rijdend op dolfijnen.

De dichter Ovidius beschrijft in zijn Metamorfosen Amphitrite als de oerzee. Voor de oceaan en de aarde er waren, was er Chaos, een vormeloze, donkere massa. Ovidius beschreef hoe Amphitrite aan de kust haar armen uitstrekte over het land. Ze krijgt verder geen rol in de schepping of in het ontstaan van de wereld, maar ze wordt wel opgevat als het oerwater. In dit soort mythen is de zee een vrouwelijk element, de bron waaruit al het leven voorkomt. Het is een metafoor voor het menstruatiebloed, dat zich bevindt in de grote diepte of afgrond, de baarmoeder. In het Egyptische scheppingsverhaal van Heliopolis (een vrij late mythe) was er eerst de chaos; dan komt de god Atoem als berg voort uit de oerwateren. Dit water was de godin Naunet en Noen. Ook is de herkomst van dit beeld van de schepping te herkennen in de mythen over de Babylonische moedergodin en oerzee Tiamat of de Soemerische Nammu.
De Romeinse Salacia is dezelfde als Amphitrite. De zeegod Neptunus stuurde een dolfijn om haar te zoeken, toen zij zich voor hem verborg in de Atlantische oceaan.

Ana. Ierse, maagdelijke godin. Ze werd vereerd als Moeder der Goden. Ze maakt deel uit van een triade die bij elkaar alle aspecten van de Ierse Morrigan zijn. De anderen godinnen van deze triade zijn Badb ('koken'), de moeder, en Macha (raaf), de moeder van de doden. Haar belangrijkste cultusplaats was Munster, in Zuidoost-Ierland. Bij Killarny liggen twee heuvels met de naam Paps of Anu (borsten of tepels van Anu).

Anahid. Armeense moedergodin. Ook Anahit. Zij wordt wel gelijkgesteld aan de Perzische Anahita, zowel wat betreft de etymologie van haar naam als haar functie. Ook is overeenkomst met de Semitische Anath. Ze werd vereerd als 'Schenkster van het leven' en 'Gouden Moeder'; ook noemde men haar 'Weldoenster van de mensheid'. Ze was de beschermgodin van de geneeskunst. Haar feestdagen vielen in de herfst en in de lente. De belangrijkste dag die aan haar was gewijd viel op de 15e dag van de maand Navasard, de eerste maand van het Armeense jaar; dit viel waarschijnlijk in de lente. De 15e dag van de maanmaand is de maan vol.
Strabo vermeldt dat dochters van hoogstaande Armeense families voor het huwelijk eerst enige tijd als prostituee moesten hebben gediend in een tempel voor Anahid.
Door de Armeniërs werd Anahid beschreven als een mooi jong meisje met een aangenaam rond figuur. Ze droeg gouden sieraden en was bekroond met sterren. Een bijnaam voor haar was Oskrhat, 'van goud'. Ook werd ze 'koningin' genoemd. Ze offerden vooral ooien aan haar. Ze werd de dochter van Aramazd genoemd. Hier is mogelijk uit af te leiden dat de Iraanse Anahita de dochter is van Ahura Mazda.
Anahid vormde een triade met de vruchtbaarheidsgodin Astlik ('sterretje', d.w.z. Venus) en de zonnegod Vahagn.

Anahita. Andere namen: Anaitis, Ardvi Sur of Aredvi Sura (Vochtige moeder van de aarde). De Perzische Anahita regelt de vruchtbaarheid van al het leven; ze beheert het vruchtbaar makende water en zaad. Als geboorte- en watergodin stond ze in verband met meren en rivieren. Ze is maagd en moeder, krijgster en oorlogsgodin, beschermster van vrouwen, genezer en reguleert de heilige seks. Ze wordt geassocieerd met de planeet Venus. De fakkel is een attribuut van haar. Ook draagt ze vaak een waterkan. Ze wordt afgebeeld met een gouden jurk en op haar hoofd een diamanten tiara.
Haar heilige dieren waren de duif en de pauw. Ook de stier was aan Anahita gewijd. De Grieken noemden dezelfde godin Artemis Tauropolos, 'Stiereslachtster'. In de oude godsdienst van de Achaemeniden werd ze gekoppeld aan de stierslachtende lichtgod Mithras, die haar zoon of metgezel werd. Voor ze werd opgenomen in de Zoroastrische leer werd ze vereerd door de Meden en Perzen. Toen in de zesde eeuw de Perzen Babylonië veroverden kreeg Anahita overeenkomsten met Isjtar. Een tempel voor haar was te vinden in Kangavar in Iran. Andere tempels ten tijde van Artaxerxes II (436-358) waren te vinden in Soesa en Ecbatana. Ook in Babylon stond een tempel. Sinds haar gelijkstelling met Isjtar vond in de tempels voor Anahita ook tempelprostitutie plaats; dit vond plaats toen in de -6e eeuw Babylonië door de Perzen werd veroverd.
Anahita betekent 'Onbevlekte'; titels van haar waren gouden moeder en Roem. Anahita rijdt een wagen getrokken door de paarden wind, wolken, regen en hagel. Aan haar worden groene takken en witte ooien geofferd.
Zij wordt genoemd door Isidore van Charax, die meldt dat in het Parthische Ecbatana, de grote hoofdstad van de Meden, een tempel voor Anahita stond, waar regelmatig werd geofferd. Een rotsgravure in Taq-e Bostan in Kirmanshah toont hoe de koning Naresh, rond 300 AD, door de godin wordt ingehuldigd. Zij draagt een zaagtandvormige kroon en een mouwloze mantel. Een andere gravure is te vinden in Taq-e Bostan in Kirmanshah. Koning Khosrow II Parviz, ontvangt de kroon van Ohrmazd en Anahita. De godin draagt een zelfde soort kroon als Ohrmazd. Ze heeft een kruik in haar linkerhand, waaruit ze water giet.
Anahita werd door vele Aziatische volkeren vereerd. Zij is dezelfde als de Armeense Anahid, en ligt waarschijnlijk ook ten grondslag aan de Slavische Mokos. Sinds de Islam schijnt Anahita als Shirin voor te komen in de legende 'Shirin en Farhad'.

Anat. Ook Anath. Semitische godin. Haar naam wordt soms in verband gebracht met vocht, dauw of bronnen, maar ook is als vertaling wel 'Voorzienigheid' geopperd. 'An' is het Soemerische woord voor hemel, dus misschien bestaat daarmee een verband. Ze was krijgster, godin van de oorlog en de jacht, heilige seks, en ze hield toezicht op het juist uitvoeren van de offers. Ze rouwt om Baäl en zoekt hem over de hele wereld.
Anat wordt vereerd in Kanaän (Fenicië), Ugarit en Elefantine. Ze wordt ook wel AnathBethel ('Anat huis van god') genoemd; in Elefantine komt zij voor als Anathjahu. Men noemt haar maagd, vernietiger, levenskracht, adolescent meisje, Yabamat Lilimim (?), Qadashu (heilige), hemelkoningin. Ze wordt in verband gebracht met de planeet Venus; deze planeet wordt ook wel aangeduid als hemelkoningin. Vanaf het eerste millenium v.o.j. versmelt Anat met Astarte en Asjera.
In Elefantine is haar metgezel de god Yahw. Ze wordt hier Anatjahu genoemd: dit wordt wel vertaald als 'Anat van Jahu', maar jahu betekent duif. Deze betekenis is in de naam Anatjahu ook mogelijk. In Palestina werd in de vijfde eeuw v.o.j. jaarlijks het huwelijk gevierd tussen de leeuwgodin Anatha Baetyl of Anat-Bethel met de god Jehovah. Zij had overeenkomsten met de Phrygische Cybele.
Anat is verder verwant aan de Egyptische Neith of Sekhmet, de leeuwengodin, en aan de Griekse Athene.
Haar attributen zijn spintol, speer en schild, gier en de zeis. Anat wordt gewoonlijk als maagd aangeduid, maar ze wordt ook wel genoemd als de metgezel of vrouw van Baäl. Ze is speels, maar zeer bloeddorstig. Nadat ze een leger versloeg nam ze in extase een bad in het bloed van haar ontelbare slachtoffers. Van hun hoofden maakte ze een gordel. Met haar zeis doodt ze de bevolking van twee steden, wier hoofden als gemaaid graan opgehoopt lagen. Ze baadde in hun bloed en dronk dit, alvorens zich te reinigen. Varianten van deze mythe komen voor bij Sekhmet, Neith, Coatlicue, Kali, Morrigan, Medusa en Laima.
Ze hielp haar broer Baäl in zijn strijd tegen het zeemonster Yam en ze doodde Mot, de dood, Baäls moordenaar. Met het geweld waarmee dit gepaard ging, werd Baäl weer tot leven gebracht. Ze doodt de demon Lotan (hebreeuws Leviathan) en bevrijdt zo de wereld van chaos. Met hulp van de zonnegodin Sjamat, de goddelijke lamp, haalt ze Baäl terug uit de onderwereld, en brengt zo de regen terug op aarde. De terminologie die in de teksten wordt gebruikt om haar geweld te beschrijven, verwijst naar een mogelijke herkomst van oogstrituelen.

Als gier is ze verantwoordelijk voor de dood van Aqhat, zoon van Daniel, en de droogte die Baäl hierdoor veroorzaakte. De moeder van de gieren blijkt Aqhat te hebben verorberd. Dit had zeven jaren droogte tot gevolg. Aqhats zus Pughat wreekt zich op de moordenaar, de dronken soldaat Yatpan, en maakt zo een eind aan de droogte. Anat had een oogje op de magische boog van koning Akht, die hem had gekregen van de god van de smeedkunst Kothar. Deze deed hem zelfs voor het aanbod van onsterfelijkheid niet van de hand, en Anat doodde hem: de boog viel hierbij in zee en ging verloren. Vanaf dat moment regende het niet meer en de aarde verdroogde: Akth werd nu een stervende en herrijzende god, en was verbonden met de cyclus van het gewas.
Anat deed het met Baäl in de gedaante van een koe, en baarde een wilde os. Zij deelde het goede nieuws aan Baäl mee op de berg Zephon, waar Baäl woonde.

Ancaru. Etruskische godin van de dood. Latijn Angarona.

Andre Mari. Baskische aard- en maangodin; Vrouwe van de zee. Dood en wedergeboorte. Profetes en orakel. Brood bakken, spinnen. Wetgever en beschermer (toezichthoudster) van de wet. Onderwereld. Mari. Maan. Ze wordt begeleid door of geïdentificeerd met een kraai of gier. Vuur en broodoven symboliseren haar betekenis als godin van leven en dood. Bezem. Ze rijdt door de lucht op een ram. Ze heeft vogel- of geitebenen. Haar echtgenoot heet Sugaar ('Mannelijke slang').
Andre Mari is een oude Baskische giergodin. Tegenwoordig wordt ze wel vereenzelvigd met Maria. Tijdens de inquisitie werden haar aanhangers als heksen achtervolgd. Ze spint draad met een gouden klos en kamt het haar met een gouden kam. Op vrijdag bakt ze brood. Haar hoofd is omcirkeld door de volle maan.
Mari is ook wetgever en bewaarder van de wetten; ze waakt over de moraal en veroordeelt laakbaar gedrag als diefstal, liegen of trots. Ze reguleert storm en regen, en beweegt zich door de hemel voort op een wagen, bezem of ram. Ze regelt de natuurverschijnselen (hagel, wind, regen) vaak als straf voor slechtheid. Ze doorkruist het luchtruim, in een wagentje, per ram, of gehuld in vuur. Ze is een incarnatie van de bliksem.
In de Baskische myhologie komen Mairi, Maide en Maindi voor; deze staan in verband met Mari en worden geassocieerd met stenen, graven en voorouders. De Mairi (haar nakomelingen) zijn bouwers van de dolmens, die bestaan uit twee rechtopstaande stenen en een bedekkende steen die hier dwars opligt. De mannelijke Maide (berggeesten) zijn bouwers van de cromlechs. De Maindi zijn de zielen van de voorouders, die 's nachts hun oude haard bezoeken. Er is ook een verband met de Lamiñak (vgl Baltische Lauma), elfachtige wezens: ze verschijnen als mensen, met kippe-, eenden-, ganzen- of geitenvoeten. Ze zijn vrouwelijke tegenhangers van de Maide: zij regelen gezondheid en de mannelijke seksualiteit, helpen ijverige vrouwen, controleren de moraal en bouwen graven.
De onderwereld staat via openingen als grotten en bronnen met de bovenwereld; offers aan de doden en de godin worden in grotten achtergelaten. Mari komt als gier of kraai uit deze grotten tevoorschijn. De Baskische onderwereld is een plaats van overvloed, waar rivieren van melk en honing stromen. Er zijn kostbare stenen en goud te vinden, maar als dieven dit meenemen, verandert het in rottend hout.
De Baskische Mari heeft overeenkomsten met de Germaanse Holla of Hel, de Ierse Morgan en de Baltische Ragana.
[Ref. Marija Gimbutas.]
Haar wagen wordt getrokken door vier paarden. Het heeft soms de vorm van een brandende sikkel of maansikkel. Ook de bezemsteel die ze berijdt is soms gehuld in een bal van vuur. De Basken associëren de maan met de kleur rood en met vuur; ook voor Mari heeft het vuur symbolische betekenis. Haar echtgenoot Sugaar ('Mannelijke slang') rijdt ook in een brandendende maansikkel, maar de maan zelf wordt als vrouwelijk beschouwd.
Dagelijkse werkzaamheden zoals houthakken, naaien en oogsten worden bepaald door de fases van de maan.De Mari gorri ('Rode Mari'), de vrouwelijke maanvogel, voorspelt het weer.
De maan begeleidt volgens de oude Baskische traditie de zielen naar hun rustplaats. De maan wordt vereerd op vrijdag, als de heksen elkaar ontmoeten. Mari is de beschermvrouw van de heksen. Ze is zelf ook een heks, en heeft voorspellende en magische krachten. Mari wordt geassocieerd met Akerbeltz ('Zwarte bok'), die werd opgeroepen tijdens de Baskische heksensabbat, de Akelarre ('veld van de bok').
De wol die ze opwikkelt is gespannen om de hoorns van de ram die ze berijdt. Andere heilige dieren zijn het paard en de ooi.
Mari woont afwisselend zeven jaar in Anboto, als Anbotoko Dama ('Vrouw van Anboto') of Anbotoko Sorgina ('Heks van Anboto'), in Oiz en Mugarra. Ook worden de plaatsen Aralar, Aiztorri en Murumendi genoemd.
Mari heeft een hekel aan leugens, arrogantie, trots, diefstal en het breken van een belofte, en ze straft degenen die zich hieraan schuldig maken. [Ref. Janet en Stewart Farrar.]

Andromeda. Haar naam wordt door Graves vertaald als 'Heerseres over mannen'. In de Griekse mythologie werd Andromeda genoemd als dochter van de Ethiopische koningin Cassiopea ('kassiesap'(?)) en koning Cepheus ('tuiman'). Haar moeder had de Nereïden beledigd; sindsdien werd de stad dagelijks bezocht door een zeemonster, en om hieraan een einde te maken werd op last van het orakel van Ammon een koningsdochter aan de rotsen geketend om te worden verslonden door het zeemonster Ketos of Keto. Nadat Perseus het monster versloeg, versteende hij ook nog met het Medusahoofd haar vroegere minnaar Phineus. Andromeda werd na haar dood door Zeus aan de hemel geplaatst als het sterrenbeeld Andromeda.
Keto of Ketos is een titel van de godin Thetis. Ze is dezelfde als de zeegodin Nereïs. Andere namen zijn Eurybia ('Verreikende kracht'), Elektra ('amber'), Thaumas ('wonderbaarlijke') en Doris ('Zij die overvloed schenkt'). De Nereïden voerden rituelen uit om een goede visvangst te verzekeren. Het monster is gelijk te stellen aan de Babylonische moeder van het leven Tiamat, of de Hebreeuwse Rahab.

Angitia.

Anna. Misschien is de naam verwant met Inanna of Anath. De heilige Anna was de moeder van de maagd Maria.

Anna Perenna. Godin van het nieuwjaar. Italië, Romeins. Haar lentefeest werd op 15 maart, de ides, aan de oevers van de Tiber gevierd. Deze datum was de eerste volle maan van het nieuwe jaar. Tijdens de processie wordt een dronken oude vrouw, Petreia geheten, door een dronken oude man door de straten getrokken. Waarschijnlijk symboliseren zij het afgelopen jaar. De oude man was misschien Mamurius Veturius (oude Mars), die de dag ervoor met roeden gemaakt van takken door de straten werd gejaagd.
Anna Perenna was misschien een maangodin en wordt wel gelijk gesteld met Anna, de zus van Dido, die zich verdronk in een rivier. Ze wordt ook wel genoemd als ega van Mars, de vroegere landbouwgod en jaargod).

Anoeket. Ook Anuket of Anoekis. Heerseres van de hemel en de Nijl, godin van de bronnen van de Nijl. Heerseres van de hemel; vorstin der goden (in Komir). Ze werd vaak afgebeeld als gazelle, als belichaming van bekoorlijkheid en snelheid. Ze draagt een verentooi of een kroon van riet. Ze vormde een triade met de god Chnoem en de godin Satis. Een belangrijke cultusplaats voor Anoeket was het eiland Elephantine bij Aswan.

Antum. Soemerische aardgodin. Haar naam betekent aarde. Ze wordt genoemd als de eerste vrouw van Anu, de hemel. Hun kinderen waren de Anunakki (de goden van de onderwereld) en de Utukki (de zeven kwade demonen). In een latere tijd werd zij vervangen door Inanna of Isjtar.

Aparajita.